Rodzinne wakacje na kempingu
i podróże po Europie

Strona główna > Podróże > Polska > Poznań > Stary Rynek

Stary Rynek w Poznaniu

Rynek w Poznaniu słynie z fontann, kolorowych Domków Budniczych i oczywiście trykających się koziołków. Wszystko co warto wiedzieć o rynku w Poznaniu, by nic Wam nie umknęło w czasie zwiedzania piszemy właśnie w tym artykule.

Stary Rynek w Poznaniu

Stary Rynek jest trzecim co do wielkości rynkiem w Polsce, tuż za Rynkiem we Wrocławiu i Rynkiem w Krakowie. Główny plac miasta był w miejscu obecnego Rynku wytyczony już w XIII wieku. To miejsce w którym przez wieki funkcjonowały jatki i targi chlebowe, rzeźnicze czy winiarskie. Swoje stoiska mieli budnicy (zajmujący się wyrębem lasów i wytwarzaniem produktów z drewna), szewcy, sprzedawcy sukna, garbarze i kuśnierze. Funkcjonował rynek solny, rybny, garncarski i kwiatowy. 

Tutaj też krzyżowały się drogi międzynarodowe oraz szlaki handlowe, dlatego na poznańskim rynku sporo było kramów z produktami na handel regionalny i zagraniczny. 

Na początku wszystkie budynki były drewniane, a pierwszym murowanym budynkiem była waga miejska. Kamienne budynki mieszkalne i kramy zaczęły pojawiać się dopiero w XIV wieku, dopiero po tym jak zezwolił na to Władysław Jagiełło nadając Poznaniowi taki przywilej.

Przez stulecia rynek był miejscem tętniącym życiem, jednocześnie pełniąc funkcję ogłoszeniową. Bowiem to tu za pomocą hejnału ogłaszano godzinę, a rozkazy, rozporządzenia i ustawy ogłaszano na każdym rogu placu. Na rynku odbywały się jarmarki i kiermasze, a do najpopularniejszych należały jarmark wielkanocny, świętojański czy bożonarodzeniowy.

Co ciekawe, to właśnie przez rynek przebiegała pierwsza linia tramwajowa w mieście. Na początek był to tramwaj konny, który wyruszył pod koniec XIX wieku, który później zastąpiono elektrycznym.

Jednak to miejsce nawiedzały także pożary, wojny i zniszczenia. W czasie odbudowy Rynku po II wojnie światowej, zdecydowano zamienić stragany i kramy na miejsce pełne instytucji kulturalnych, muzeów, galerii czy punktów gastronomicznych. W ten sposób Rynek zatracił swoją wielowiekową tradycję wielkiego placu handlowego na rzecz najbardziej reprezentacyjnej części miasta.

Atrakcje Starego Rynku w Poznaniu

Obecnie Stary Rynek to jedno z najchętniej odwiedzanych przez turystów miejsc w Poznaniu. Na placu organizowane są jarmarki, festiwale i imprezy masowe. Znajduje się też kilka ważnych obiektów i budynków, które warto poznać bliżej.

Ratusz w Poznaniu

Największą atrakcją ratusza w Poznaniu są oczywiście trykające koziołki, które codziennie w południe bodą się rogami pod zegarem ku uciesze zgromadzonych pod ratuszem mieszkańców i turystów. Poza tym można tu wysłuchać hejnału, z którym wiąże się legenda o królu kruków. Sam ratusz, bogato zdobiony ma kilka ciekawych elementów, na które warto zwrócić uwagę. 

Fontanny na Rynku w Poznaniu

W czterech rogach Starego Rynku w poznaniu umieszczone są fontanny czterech żywiołów, które zdobią rzeźby starożytnych bogów – Prozerpiny, Apolla, Neptuna i Marsa. Fontanny powstały w miejsce dawnych studni, które dostarczały miastu wodę. O tym dlaczego warto zwrócić uwagę na fontanny pisaliśmy TUTAJ (KLIK)

Pręgierz na Rynku w Poznaniu

Niedaleko fontanny Prozerpiny, przy Ratuszu znajduje się pręgierz, który stanął tu w XVI wieku. Był miejscem w którym wykonywano kary i chłosty. Na szczycie pręgierza stoi kat z uniesionym w górę mieczem, który symbolizuje prawo do kary śmierci. Dawniej w słupie tkwiły żelazne obręcze za pomocą których przywiązywano skazańców do słupa.

Studzienka Bamberki w Poznaniu

Fontanna przedstawia Bamberkę w tradycyjnym bamberskim stroju, która w dłoniach trzyma nosidła, czyli drewniany przyrząd do noszenia ciężarów i konwie –  duże naczynia używane w winiarstwie.  

Fontanna Bamberki ma już ponad 100 lat. Ufundowała ją znana rodzina Goldenringów zajmująca się winiarstwem. Do rzeźby Bamberki pozowała osiemnastoletnia wówczas Jadwiga Gadziemska. Była pracownicą winiarni, a fundator wybrał ją na modelkę w nagrodę za dobrą pracę. Rzeźba miała upamiętniać osadników przybyłych do Poznania z okolic Bambergu. Bambrzy bowiem to Polacy, zamieszkujący okolice Bambergu w Niemczech, których przodkami byli niemieccy osadnicy. Zostali sprowadzeni do Poznania przez władze miasta, w celu zasiedlenia wyludnionych wsi.

Studzienka powstała dla kupców, którzy wystawiali swoje produkty na rynku. Służyła ona zarówno ludziom jak i zwierzętom – znajdowały się przy niej poidła dla koni i psów. Była to też reklama winiarni.

Waga Miejska w Poznaniu

Waga miejska to w przeszłości było bardzo ważne miejsce na rynku. Zajmowano się tu bowiem ważeniem i mierzeniem towarów sprzedawanych przez kupców. Pracował tu najważniejszy urzędnik  czyli ważnik, który nadzorował poprawność ważenia i mierzenia oraz naliczał odpowiednie opłaty. Z wyposażenia Wagi sprzed 1890 roku zachował się kominek, który można oglądać w Sali Królewskiej w ratuszu. Do budynku Wagi przylega fragment zrekonstruowanych ław chlebowych. Miejsce w którym dawniej sprzedawano chleb. 

Odwach

Inna budowlą na rynku jest odwach. To parterowy budynek, który był siedzibą straży miejskiej, a później policji. W okresie międzywojennym znajdował się tutaj areszt garnizonowy. Obecnie mieści się tu Muzeum Powstania Wielkopolskiego. Na szczycie budynku znajdują się trzy herby: herb Rzeczypospolitej z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego, herb Raczyńskich – Nałęcz i herb Poznania. Ten ostatni trzymany jest przez dwie syreny, w tle widać m.in. dwie chorągwie.

Pomnik Jana Nepomucena

Pomnik św. Jana Nepomucena to jeden z najstarszych pomników na poznańskim Rynku. Stoi tu już prawie 300 lat!  Jan Nepomucen mieszkał w Pradze i był spowiednikiem rodziny królewskiej. To ściągnęło na niego śmierć, ponieważ nie chciał wyjawić tajemnicy spowiedzi żony króla Czech, Wacława IV. Król natomiast podejrzewał swoją żonę o zdradę i chciał się od Nepomucena dowiedzieć, czy wyjawiła mu ten haniebny grzech na spowiedzi. Jan Nepomucen zginął w 1393 roku w wodach Wełtawy zrzucony na rozkaz króla z Mostu Karola.

Św. Nepomucen jest patronem mostów i chroni przed powodzią. Jednak nawet w Poznaniu nie dał rady żywiołowi i zaledwie kilka lat po postawieniu pomnika, bowiem w roku 1736 woda zalała Poznań. Była to największa powódź w historii miasta. Tabliczka, która znajduje się na ścianie kamienicy „Pod Daszkiem” wskazuje poziom wody.

Inne sławne pomniki Jana Nepomucena znajdują się na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu czy na Moście Karola w Pradze.

Domki budnicze

Obok ratusza, niedaleko pręgierza znajdują się urocze domki budnicze. Pierwsze domki pojawiły się w tym miejscu w XIII wieku, a sprzedawano w nich ryby, świece, sól  i inne przedmioty codziennego użytku. 300 lat później drewniane domki zastąpiono murowanymi kamieniczkami, które na parterze miały kramy, a na piętrze mieszkania. Kamieniczki mają różną szerokość – im szersza tym jej właściciel był bogatszy. Na niektórych domkach można znaleźć herby mówiące o tym czym handlował dany kupiec.

Kamieniczki są piękne i kolorowe, a ich nazwa wzięła się od tego, że w jednej z nich mieściła się kiedyś siedziba Bractwa Budników. Znajdziecie na niej herb budników – śledzia z którego wyrastają palmy. Na rynku znajduje najkrótsza uliczka w mieście. To ul. Kurzanoga. Ma 55 metrów znajduje się za domkami budniczymi. 

Kamienice na poznańskim Starym Rynku

Turyści bardzo często skupiają swoją uwagę na atrakcjach usytuowanych w centrum placu i na straganach z pamiątkami, pomijając zupełnie kolorowe kamienice otaczające Stary Rynek. Nie powielajcie tego błędu! Rozejrzyjcie się dookoła i zwróćcie uwagę na detale i zdobienia kamienic. 

Możecie wypatrzyć płaskorzeźby przedstawiające ludzi przy pracy (np. złotnika na kamienicy 38), postacie znane z mitologii (dom nr 40 czy 66), prace krawieckie (na domu nr 73 gdzie mieściła się cecha krawiecka) czy dzieci, które wypatrzycie na kamienicy 72, w której mieszkał lekarz dr Jan Chrościejewski, który jako pierwszy opracował podręcznik chorób dziecięcych. Sporo zdobień przedstawia zwierzęta i rośliny.

Pod nr 37 mieści się Czerwona Kamienica nazywana również Czerwoną Apteką, która nazwę zawdzięcza kolorowi elewacji oraz aptece, która się dawniej tu mieściła. Kamienica jest szersza od innych domów, a to dlatego, że powstała w wyniku połączenia dwóch domów.

Z domem nr 50 czyli kamienicą zwaną Pod Daszkiem wiąże się legenda. Podobno pewnego razu ucztował w tej kamienicy król August II Mocny, a wyglądając przez okno zachwiał się i wypadł na daszek nad wejściem. Daszek zapewnił mu miękkie lądowanie, więc królowi nic się nie stało. W kamienicy nr 44 mieści się Muzeum Instrumentów Muzycznych.

Na kamienicy 79 wydrapano portrety Mikołaja Kopernika, Marii Skłodowskiej-Curie, Stanisława Staszica, Jana i Jędrzeja Śniadeckich oraz symbole nauki. Ciekawa jest informacja o właścicielach kamienicy nr 54. Tu mieszkała rodzina Wildów od których nazwiska pochodzi jedna z dzielnic Poznania – Wilda. Następnie kamienicę kupił malarz z Krakowa Jan Schilling. Od jego nazwiska nazwano inną część miasta – Szeląg.  Dom nr 67 na początku XX wieku został połączony z nr 68 i powstał tam dom towarowy. Sklep miał bogatą ofertę produktów i usług. Można było tu kupić prasę, wyroby cukiernicze, garderobę, meble, artykuły dziecięce. Był fotograf i gabinet śmiechu. Sklep posiadał windę i telefon.

Są tu też dwa pałace – odnowiony niedawno Pałac Mielżyńskich, w którym swoją siedzibę miał m.in.  generał Jan Henryk Dąbrowski, który na terenie Włoch utworzył Legiony Polskie czy Józef Wybicki, autor hymnu narodowego. A także Pałac Działyńskich. To pięknie zdobiona kamienica nr 78 z herbem Działyńskich na samej górze, postaciami rzymskich legionistów i płaskorzeźbami.

Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza

W kamienicy nr 84 znajduje się Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza, które powstało pod koniec lat 70-tych ubiegłego stulecia. Utworzono je ze zbiorów Ignacego Mosia, który kolekcjonował pamiątki związane z pisarzem. Znajdują się tu meble, dzieła sztuki, księgozbiór i unikatowe zbiory poświęcone życiu i twórczości polskiego Noblisty.

Rogalowe Muzeum Poznania

W Rogalowym Muzeum Poznania dowiecie się wszystkiego o Rogalach Świętomarcińskich, historii miasta i poznańskiej gwarze. Jest wspólne pieczenie rogali i degustacja. Z okien Rogalowego Muzeum jest najlepszy widok na brykające koziołki, bowiem kamienica nr 41 mieści się naprzeciwko ratusza.

Przysmaki Poznania

Spacerując po poznańskim Rynku warto przekąsić rurę poznańską. Rura poznańska to kulinarny wypiek tradycyjny z ciasta piernikowego na miodzie. Ma kształt kwadratu wygiętego w półrurę. Związana jest z nim legenda. W czasie procesji w Boże Ciało rozpętała się wichura. Była taka silna, że zrywała dachówki z domów. Pomimo niebezpieczeństwa nikomu nie stała się krzywda. W dowód wdzięczności Panu Bogu upamiętniając tamto wydarzenie siostry pieką ciasteczka na wzór dachówek nazywane rurami.

No i oczywiście musicie spróbować Rogala Świętomarcińskiego. Rogale Świętomarcińskie nadziewane są białym makiem i bakaliami. To tradycyjny wypiek w Poznaniu na dzień Świętego Marcina, które wypada 11 listopada. Taki rogal musi mieć odpowiednią wagę, a tradycyjną nazwę mogą używać cukiernie, które posiadają certyfikat. 

Poznań z dziećmi

Jeśli planujecie zwiedzić Poznań z dziećmi, koniecznie zobaczcie nasz pomysł na zwiedzanie centrum miasta. Jak wiecie lub jeszcze nie my nudnemu zwiedzaniu mówimy NIE! Chcemy, by zarówno dzieci jak i rodzice mieli frajdę z odkrywania nowych miast, a nie skupiali się tylko na cyknięciu zdjęcia i zjedzeniu lodów. My w każdym zwiedzanym mieście zamieniamy się w Superposzukiwaczy Przygód i ruszamy na Tajne Misje, które mają nam pokazać miasto w zupełnie nowy sposób – poznajemy ciekawostki, legendy, historię i zabytki, które wykorzystujemy do rozwiązywania zadań i łamania szyfrów. W Poznaniu pomagaliśmy koziołkom i ich przyjaciołom jednorożcom ocalić przepis na Rogale Świętomarcińskie. Zobaczcie:

zarezerwuj nocleg w poznaniu przez naszą stronę na booking.com, a dostaniesz od nas Niezbędnik Poszukiwacza Przygód!

  1. Zarezerwuj nocleg na Booking.com korzystając z naszej strony.
  2. Wyślij nam na adres kontakt@globtroterek.com numer Twojej rezerwacji.
  3. Otrzymasz dostęp do Banku Niezbędników, w którym znajdziesz Niezbędnik Poszukiwacza Przygód „Magiczny Przepis na Rogale" – przewodnik dla całej rodziny w formie gry miejskiej w czasie której poznacie zabytki miasta i ciekawostki o Poznaniu!  Link wyślemy na kilka dni przed Twoim wyjazdem.
Booking.com